W dniach 6–8 października 2025 roku w Paryżu odbyła się międzynarodowa konferencja związków zawodowych sektora mleczarskiego afiliowanych w Światowej Federacji Pracowników Żywności, Rolnictwa, Hotelarstwa i Gastronomii (IUF). Spotkanie zgromadziło przedstawicieli organizacji z ponad 30 krajów, a Polskę reprezentowali: Zbigniew Sikorski – przewodniczący Rady Krajowego Sekretariatu Przemysłu Spożywczego i Rolnictwa NSZZ „Solidarność”, Emilia Janicka – koordynator związkowy z ramienia IUF oraz Henryk Cuber – przewodniczący organizacji zakładowej NSZZ „Solidarność” w Danone.
Konferencja poświęcona była najważniejszym wyzwaniom, przed jakimi stoją pracownicy i organizacje związkowe w globalnym przemyśle mleczarskim. Dyskutowano o strategiach wzmacniania organizowania pracowników, egzekwowania praw związkowych, o wyzwaniach w łańcuchach dostaw oraz o nowych zagrożeniach biologicznych w branży.
Organizowanie pracowników i prawa związkowe
Wielokrotnie podkreślano, że dynamiczne procesy konsolidacji w sektorze mleczarskim prowadzą do coraz większej koncentracji kapitału w rękach kilku światowych koncernów, takich jak Lactalis, Danone, Arla Foods czy Saputo. W efekcie rośnie potrzeba międzynarodowej solidarności i współpracy związków zawodowych, aby przeciwdziałać pogarszaniu standardów pracy, presji kosztowej i outsourcingowi.
Delegaci IUF wskazywali, że skuteczne organizowanie pracowników – zwłaszcza w spółkach zależnych i firmach podwykonawczych – pozostaje kluczowym narzędziem obrony praw pracowniczych. Wymieniono przykłady udanych kampanii rekrutacyjnych i negocjacji zbiorowych w różnych krajach, które doprowadziły do poprawy wynagrodzeń, bezpieczeństwa pracy i reprezentacji związkowej.
Ważnym punktem obrad była inicjatywa IUF dotycząca powołania grupy roboczej dla pracowników koncernu Lactalis, który miałby działać pod auspicjami Federacji, na wzór istniejących globalnych struktur dialogu z firmami Danone i Nestlé. Celem tego gremium będzie wzmocnienie współpracy pomiędzy związkami zawodowymi działającymi w zakładach Lactalis na całym świecie, a także stworzenie forum dla wymiany informacji o warunkach pracy i praktykach zarządczych koncernu.
Inicjatywa ta spotkała się z jednoznacznym poparciem polskiej delegacji, która wskazała na potrzebę międzynarodowej koordynacji działań wobec firm o złożonej strukturze własnościowej i ponadnarodowym charakterze.
Łańcuchy dostaw i należyta staranność
Jednym z najważniejszych tematów konferencji były łańcuchy dostaw w sektorze mleczarskim. Eksperci IUF wskazali, że nowe unijne przepisy dotyczące należytej staranności (due diligence) stanowią potężne narzędzie dla związków zawodowych w egzekwowaniu praw człowieka i praw pracowniczych – nie tylko w Europie, ale również w krajach, z których koncerny pozyskują surowce.
Podkreślano, że globalne sieci dostaw muszą funkcjonować w sposób przejrzysty i odpowiedzialny, a duże firmy – takie jak Lactalis, Arla czy Fonterra – powinny być pociągane do odpowiedzialności za warunki pracy także u swoich dostawców i podwykonawców. Związki zawodowe IUF zapowiedziały opracowanie wspólnego przewodnika po narzędziach prawnych, które pomogą w monitorowaniu i ujawnianiu nadużyć w łańcuchach produkcji mleka i jego przetworów.
Zagrożenia biologiczne i bezpieczeństwo pracy
W Paryżu wiele miejsca poświęcono również nowym wyzwaniom dla bezpieczeństwa pracy w przemyśle spożywczym. Przedstawiciele IUF zaprezentowali analizę dotyczącą zagrożeń biologicznych, w tym potencjalnego wpływu wirusa ptasiej grypy na gospodarstwa mleczne i przetwórstwo. Wskazano, że choć choroba ta dotyczy głównie drobiu, wspólne ekosystemy produkcji rolno-spożywczej sprawiają, iż ryzyko przeniesienia infekcji na sektor mleczarski jest realne.
IUF przypomniała o przyjętej niedawno przez Międzynarodową Organizację Pracy (MOP) Konwencji nr 192 w sprawie zagrożeń biologicznych w środowisku pracy, która stanowi ważne narzędzie w walce o prawo do bezpiecznego i zdrowego miejsca pracy. Związki zawodowe są zachęcane do promowania jej wdrażania w swoich krajach, jako gwarancji większej ochrony pracowników przemysłu spożywczego przed chorobami zawodowymi i zakaźnymi.
Wspólne cele i dalsze działania
Konferencja zakończyła się przyjęciem planu działań na lata 2025–2027, w którym IUF zapowiedziała wzmocnienie międzynarodowych sieci związkowych w sektorze mleczarskim, wsparcie organizowania pracowników w krajach rozwijających się oraz kontynuację monitoringu praktyk największych koncernów.
Polska delegacja podkreśliła, że udział w tego rodzaju spotkaniach ma kluczowe znaczenie dla budowania solidarności między pracownikami sektora spożywczego w całej Europie i świecie. Współpraca w ramach IUF to realne wsparcie w obronie praw związkowych, negocjowaniu lepszych warunków pracy i reagowaniu na globalne wyzwania gospodarcze oraz zdrowotne.
